Η πρώτη άσφαλτος στην Αθήνα

η άσφαλτος στην αρχαία εποχή.

το 19o αιώνα η λ. άσφαλτος προσδιόριζε το πεζοδρόμιο και όχι το δρόμο.

Οι αντιδράσεις των αμαξάδων κατά της ασφάλτου

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Η λέξη παράγεται από το αρχ. ελληνικό ρήμα σφάλλομαι (: καταρρέω, πέφτω). Στην αρχαιότητα, χρησιμοποιούσαν την άσφαλτο για την ενίσχυση των τειχών, για να  τα προφυλάσσουν από την κατάρρευση (άσφαλτα τείχη). Βέβαια με τον όρο άσφαλτο δήλωναν το  φυσικό μείγμα που αποτελείται από ασβεστολιθικά ή πυριτικά υλικά.....




Στην αρχαιότητα το αντλούσαν από την κοιλάδα του Ιορδάνου (άσφαλτος της Ιουδαίας) και από τις όχθες της Νεκρής Θάλασσας (ασφαλτίτις λίμνη). Οι Βαβυλώνιοι και οι Ασσύριοι την χρησιμοποιούσαν για να κατασκευάζουν στεγανά οδοστρώματα. Οι Αιγύπτιοι για να ταριχεύουν τις μούμιες. Οι πρόγονοι μας, για να ενισχύσουν τα τείχη ή για να στεγανώσουν τα πλοία (την αντλούσαν από το Μάραθο, τους Παξούς και τους Αντίπαξους).

Σήμερα, βέβαια, η άσφαλτος παράγεται από απόσταξη του πετρελαίου και η εφαρμογή της, όπως τη γνωρίζουμε εμείς,  θα εμφανιστεί μόλις το 1838, που θα κατασκευαστεί το πρώτο πισσάσφαλτο πεζοδρόμιο, στο Παρίσι. Δηλαδή, τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια, περίπου, η λ. άσφαλτος προσδιόριζε το πεζοδρόμιο και όχι το δρόμο.
Η πρώτη ασφαλτόστρωτος οδός (η Μπερζέρ) θα κατασκευαστεί, και πάλι, στο Παρίσι (1854). Από τότε η εξέλιξη θα είναι ραγδαία σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις.
 
Στην Αθήνα, ο πρώτος ασφαλτόστρωτος δρόμος (η οδός Αιόλου) θα εμφανιστεί το 1905. Ο Δ.Λαμπίκης (“Τα 100 χρόνια του Δήμου Αθηναίων”) αναφέρει ότι οι πρώτοι που αντέδρασαν ήταν οι αμαξάδες : “οι ρόδες των οχημάτων τους γλιστρούσαν επικίνδυνα στο νέο οδόστρωμα”.
Σαν να μην έφτανε αυτό τα τότε σαΐνια της τότε δημοσιογραφίας  ανησυχούσαν: “εξαιτίας του θέρους η άσφαλτος θα ήτο σώμα ενθερμάγωγον και θα μετάβαλλε το κλίμα των Αθηνών εις τροπικόν.”
Στο ίδιο βιβλίο, ο Δ. Λαμπίκης αναφέρει ότι υπήρχε σωρεία οικονομικών ατασθαλιών για την ολοκλήρωση του έργου. Οι καχύποπτοι δημοσιογράφοι αναζητούσαν παντού σκάνδαλα.
Κάποιος, μάλιστα, έχωσε το μπαστούνι του (!) στον ασφαλτόστρωτο δρόμο και ανακάλυψε ότι το πάχος της ασφάλτου ήταν μόλις  τέσσερα εκατοστά, αντί των οχτώ που καθόριζε η σύμβαση του έργου (και εσείς που ανησυχούσατε για το επίπεδο ορισμένων δημοσιογράφων της εποχής μας).

άσφαλτος < σφάλλομαι (: καταρρέω)> ομόρριζα: ασφαλής, ασφάλεια, άσφαλτος(: αλάθητος, η φρ.”κανένας δεν είναι άσφαλτος”, είναι σωστή)

Η ελληνική γλώσσα στην εσπερία: Αγγλ.: asphalt, γαλλ.: asphalte, γερμ.:asphalt, ιταλ.:  asfalto

 Πηγή