Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2013

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΔΙΑΠΟΜΠΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΑΝ


Αρης Στουγιαννίδης
- ΔΙΑΠΟΜΠΕΥΣΗ

Οι ποινές που εφάρμοζε το βυζαντινό δίκαιο ως φυσική συνέχεια των ποινών του ρωμαϊκού δικαίου περιελάμβαναν τη .....




θανάτωση, τον εξανδραποδισμό, τον ακρωτηριασμό, το σωματικό κολασμό, την κουρά, την εξορία, τη δήμευση. Εθιμικά είχε καθιερωθεί και η διαπόμπευση[1] ενώ ο νόμος δεν την καθόριζε ρητά παρά μόνο σε δύο περιπτώσεις[2].
Εκτός από την ηθική απαξίωση και την οικονομική εξαθλίωση που συνεπάγονταν ποινές όπως αυτή της κουράς, της εξορίας και της δήμευσης των περιουσιακών στοιχείων, παρατηρείται μια καταφανής αγριότητα στις περιπτώσεις της θανατικής ποινής, της διαπόμπευσης και του ακρωτηριασμού και του σωματικού κολασμού.
Ακόμα και ο Γεωργικός Νόμος του 7ου-8ου αι. προέβλεπε ακρωτηριασμό στην περίπτωση που έκοβε κανείς σταφύλια ή καρπούς σε ξένη ιδιοκτησία, και φραγγελισμό στην περίπτωση που τα ζώα κάποιου διέφευγαν της προσοχής του και έμπαιναν σε ξένη γη.

Στο Βυζάντιο διαπόμπευαν τους κλέφτες, τους δειλούς, τους μέθυσους, τους μοιχούς, τους προδότες και άλλους, είτε ήταν απλοί πολίτες είτε εξέχουσες προσωπικότητες. H μαστίγωση, η κουρά, η ρινότμηση και πολλά άλλα αποτρόπαια βασανιστήρια συνόδευαν την διαπόμπευση.
Η διαπόμπευση ήταν περιαγωγή του τιμωρουμένου συνήθως καθισμένου ανάποδα σε ένα γάιδαρο. Η περιαγωγή αυτή λεγόταν ειρωνικά θρίαμβος και συγύρισμα. Στο μεσαίωνα και ιδιαίτερα στην Κρήτη λεγοταν και γιβέντισμα (κατα Ανδ. απο το γαλλικο μεσαιωνικό gibbet=σταυρός, ενώ κατα Ξανθουδίδη απο το τουρκικο güvenmek=εξευτελίζω ) πρβλ. γιβεντισμένη
Η διαπόμπευση ήταν μια πομπή με πρωταγωνιστή τον διαπομπευόμενο και ενα ξέφρενο οχλο που τον προσέβαλε και εξευτέλιζε με κάθε τροπο, σε πλατείες και δρόμους. Ηταν από τα πιο αγαπημένα θεάματα των βυζαντινών.
Και σήμερα λέμε “είδα τις πομπές σου”, ή χαρακτηρίζουμε κάποιον ως “μπομπή” (βλ. και “μπόμπιρας”). Πομπεύομαι έχει σήμερα την έννοια του “ντροπιάζομαι”.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

...ό,τι έχετε ευχαρίστηση..