Η ανάρτηση, η σούστα, το αμορτισέρ και ο …μόρτης

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Το άρθρο αφιερώνεται στη μνήμη του δημοσιογράφου αυτοκινήτου Σπύρου Κωστόπουλου (1961 – 2007)

Η αρχαία ελληνική φράση «το από τινός αναρτάν» προσδιόριζε «το κρέμασμα» < από το ανα + αρτώ ( : κρεμώ)< ρ. αείρω. Στη μηχανολογία η ανάρτηση (:αιώρηση) προσδιορίζει το σύνολο των οργάνων (ελατήρια, αμορτισέρ) που μεταφέρουν το βάρος στους τροχούς αλλά και απορροφούν τους κραδασμούς και τις κρούσεις......



 Στα Γαλλικά απαντάται ως σισπανσιόν < γαλλ. suspension < λατ. suspendere (κρεμώ, αναρτώ). Απ’ εδώ και το αγγλικό suspense (σασπένς, αφήνω κάτι σε εκκρεμότητα, αγωνία)

Αρχικά, εμφανίστηκαν τα φυλλοειδή ελατήρια από χάλυβα , οι σούστες ( < ιταλ. susta < λατ. suscitare : ανακινώ). Απ΄ εδώ ονομάστηκε, ακόμα, και ο Κρητικός χορός: η σούστα). Η λ. ελατήριο παράγεται από το ρ. ελαύνω (διώχνω κάτι μακριά). Η λέξη ελατήριο είναι νεότερη και παράχθηκε ως μετάφραση του αγγλικού όρου spring, γερμανικά: Feder, ιταλ.: molla .

Είναι λάθος να ταυτίζουμε τις αναρτήσεις με τα αμορτισέρ (: αποσβεστήρας). Η ανάρτηση είναι ένα σύνολο οργάνων (ελικοειδή ελατήρια, αμορτισέρ, εξαρτήματα) για τη στήριξη των τροχών στο αμάξωμα.
Η δουλειά, όμως, του αμορτισέρ είναι να αποθηκεύει την ενέργεια των ελατηρίων, για να ταλαντώνονται μέχρι να επανέλθουν στην αρχική τους θέση. Στην περίπτωση που δεν υπήρχαν, θα κάναμε «τραμπολίνο» μέσα στο αυτοκίνητο καθ΄όλη τη διαδρομή. Άλλωστε, η γαλλική λέξη amortisseaur παράγεται από amortir (: αποσβένω, μειώνω τη φθορά, απομακρύνω τον θάνατο).

 Όσο και αν φαίνεται παράξενο, το αμορτισερ έχει κοινή ετυμολογική σχεση με τον μόρτη (μόρτης, αρχικά, ονομαζόταν αυτός που περισυνέλεγε τους νεκρούς > λατ.: mors = θάνατος).

Η ελαιοπνευματική (ή υδροπνευματική, γερμ.: hydropneumatische – αγγλ. : hydropneumatic suspension) ανάρτηση είναι μία αξιόπιστη μορφή που, εδώ στην Ελλάδα, γνωρίσαμε από τη Citroen . Αντί για ελατήρια και αμορτισέρ χρησιμοποιεί ασκούς, που στο πάνω μέρος περιέχουν άζωτο και στο κάτω υγρό πυκνής ή αραιής ρευστότητας.
Τον Οκτώβριο του 1955 παρουσιάστηκε το μυθικό DS19 με ελαιοπνευματική ανάρτηση.Ένα μικρό θαύμα της τεχνολογίας για την εποχή εκείνη, σήμερα, το απόλυτο όνειρο για τους εραστές των παλαιών αυτοκινήτων.

Χάρη στην ελαιοπνευματική ανάρτηση το DS19 ταξίδευε χωρίς πρόβλημα, ακόμα και με τρεις τροχούς (αυτό το χαρακτηριστικό είχε σώσει τη ζωή του στρατηγού Charles de Gaulle). Βέβαια, η ιστορική ακρίβεια απαιτεί να υπενθυμίσουμε ότι από το 1930 η Firestone είχε πειραματιστεί στην αντικατάσταση των ελατηρίων από την χρησιμοποίηση αέρα. Το1957 επιχείρησε την τοποθέτηση ελαιοπνευματικών αναρτήσεων και η Cadillac, αλλά το απέσυρε λίγα χρόνια αργότερα.

Πηγή