5 τρόποι για να νικήσετε τον διαβήτη

Εκατό χιλιάδες Έλληνες διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με σακχαρώδη διαβήτη, η συχνότητα του οποίου αυξάνεται αλματωδώς κάθε χρόνο, λόγω κυρίως της παχυσαρκίας. Περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες και Ελληνίδες υπολογίζεται ότι πάσχουν σήμερα από τη νόσο, η οποία πλήττει μία στις 5 γυναίκες στη χώρα μας και 1 στους 7 άνδρες.

Έρευνα που πραγματοποίησε στη Σαλαμίνα το Διαβητολογικό Κέντρο του Γενικού Νοσοκομείου Πειραιά και δημοσιεύθηκε πρόσφατα σε διεθνή ιατρική επιθεώρηση, έδειξε μεγάλη αύξηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στη χώρα μας. «Το συνολικό ποσοστό των ασθενών με διαβήτη τύπου 2, προσαρμοσμένου ως προς την ηλικία, αποτελούσε το 2002 το 8,2% του πληθυσμού μας, που αντιστοιχούσε σε 700.000 Έλληνες» λέει ο πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας κ. Αλέξης Σωτηρόπουλος, επιμελητής Α' στη Γ' Παθολογική Κλινική και στο Διαβητολογικό Κέντρο του Γενικού Νοσοκομείου Νικαίας.

«Το 2006 το ποσοστό αυτό έγινε 9,5% (9,3% στους άνδρες και 9,7% στις γυναίκες), δηλαδή 800.000 ανθρώπους. Οι αλλαγές αυτές αντιστοιχούν σε μια ετήσια αύξηση του 4%, δηλαδή 100.000 νέες περιπτώσεις διαβήτη τον χρόνο».

Το ποσοστό των Ελληνίδων με διαβήτη (19%) υπερέχει σήμερα εκείνου των ανδρών (14%), σε αντίθεση με παλαιότερα. «Αυτό οφείλεται στη μεγαλύτερη παχυσαρκία των γυναικών σήμερα στην Ελλάδα» σχολιάζει ο κ. Σωτηρόπουλος.

Τεστ για μέτρηση του κινδύνου

Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη προτείνει ένα απλό σχέδιο δράσης για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 σε όσους διατρέχουν κίνδυνο να εμφανίσουν τη νόσο. «Τα άτομα αυτά προσδιορίζονται εύκολα μέσω ενός απλού ερωτηματολογίου αξιολόγησης των παραγόντων κινδύνου, όπως είναι η ηλικία, το σωματικό βάρος, ο δείκτης μάζας σώματος, η περιφέρεια της μέσης, το οικογενειακό ιστορικό, το ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη κυήσεως» εξηγεί ο κ. Σωτηρόπουλος. «Το ερωτηματολόγιο αυτό διαθέτουν τα διαβητολογικά κέντρα, αλλά και οι παθολόγοι, διαβητολόγοι ή γενικοί γιατροί. Όσοι διατρέχουν κίνδυνο, πρέπει να επισκεφθούν τον γιατρό τους για να υποβληθούν σε μέτρηση σακχάρου αίματος νηστείας ή δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (όπου χρειάζεται), οι οποίες δείχνουν την ύπαρξη της νόσου ή τον αυξημένο κίνδυνο για εμφάνισή της».

Δυστυχώς, με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, ο διαβήτης τύπου 1 δεν είναι δυνατόν να προληφθεί. «Η έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων που θεωρούνται υπεύθυνοι για το μηχανισμό που οδηγεί στην καταστροφή των κυττάρων που παράγουν την ινσουλίνη, είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο» λέει ο κ. Σωτηρόπουλος.

Αντίθετα, όμως, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί σε πολλές περιπτώσεις. Μεγάλες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και καλής φυσικής κατάστασης με την άσκηση μπορούν να προλάβουν τον διαβήτη τύπου 2. Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη συνιστά καθημερινή άσκηση (τουλάχιστον 30 λεπτά), όπως περπάτημα, χορό, ποδήλατο ή κολύμπι. «Έχει αποδειχθεί ότι το περπάτημα με κανονικούς ρυθμούς για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 κατά 35%-40%» τονίζει ο κ. Σωτηρόπουλος.

Συμβουλές για τους ασθενείς

Η εφετινή Παγκόσμια Ημέρα του Διαβήτη μπορεί να αποτελέσει αφορμή για τους πάσχοντες από διαβήτη να αρχίσουν να ασχολούνται ενεργητικά με το πρόβλημα της υγείας τους. Συγκεκριμένα, η κ. Μπενρουμπή τους συμβουλεύει:

Να βάλετε βραχυπρόθεσμους, πραγματοποιήσιμους στόχους.

Να αναζητήσετε την πληροφόρηση και την υποστήριξη που δικαιούστε από τον γιατρό σας (με συγκεκριμένες και λεπτομερείς οδηγίες), ώστε να μπορέσετε να διαχειριστείτε το πρόβλημα τους.

Να επιζητήσετε τη συμμετοχή σας στη λήψη αποφάσεων για το θεραπευτικό σχήμα που σας προτείνεται.

Να απαιτήσετε να σας δοθούν τα δεδομένα που σας είναι απαραίτητα για να μπορέσετε να τα κάνετε αυτά.

«Η εκπαίδευση δεν είναι διαδικασία απομνημόνευσης πληροφοριών σχετικές με το "ζάχαρο"» εξηγεί η κ. Μπενρουμπή. «Είναι μια συνεχής εφ' όρου ζωής διαδικασία, που βοηθάει τον ασθενή με διαβήτη να συνδέει όσα έχει μάθει με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά του. Του δίνει τη δυνατότητα να αναλάβει τη φροντίδα του, να μαθαίνει από τα λάθη του και να έχει εκτός από την καλή ρύθμιση του σακχάρου και μια καλή ποιότητα ζωής».

Το κόστος του διαβήτη

Πρόσφατη μελέτη τριών Διαβητολογικών Κέντρων (στο Λαϊκό Νοσοκομείο, στο Τζάνειο και στο Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας) έδειξε ότι η σωστή θεραπεία για τον διαβήτη έχει υψηλό κόστος.

«Βρήκαμε ότι μεταξύ των ετών 1998 και 2006 επιτεύχθηκε καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση των διαβητικών ατόμων, η οποία συνοδεύθηκε όμως από σημαντική αύξηση του κόστους θεραπείας με αντιδιαβητικά φάρμακα κατά 130% (από 166,5 ευρώ ανά ασθενή τον χρόνο, σε 382 ευρώ)» επισημαίνει ο κ. Σωτηρόπουλος.

«Το κόστος θεραπείας για τα αντιυπερτασικά φάρμακα αυξήθηκε αντίστοιχα κατά 137% και για τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα κατά 537%, καθώς οι ασθενείς με διαβήτη παρουσιάζουν συχνά υπέρταση και υπερχοληστεριναμία».

Το κλειδί για την προστασία από τις επιπλοκές

Η εκπαίδευση του ασθενούς έχει τεράστια σημασία για την πρόληψη των επιπλοκών του διαβήτη και αποτελεί διεθνώς το βασικό σύνθημα της φετινής εκστρατείας των επιστημονικών φορέων για τη νόσο.

Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη για το 2009, αλλά και έως το 2013, είναι «Πρόληψη – Εκπαίδευση στον Διαβήτη». Και το σλόγκαν της καμπάνιας είναι «Γνώρισε τον Διαβήτη, Πάρε τον Έλεγχο». «Η εκστρατεία απευθύνεται σε όσους ασχολούνται με τον διαβήτη, με σκοπό να κατανοήσουν όλες τις πλευρές της νόσου _ και ιδιαίτερα στους ασθενείς» τονίζει η υπεύθυνη του Διαβητολογικού Κέντρου στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Πολυκλινική» κ. Μαριάννα Μπενρουμπή. «Απώτερος σκοπός για τους ασθενείς είναι να αναλάβουν οι ίδιοι τη διαχείρισή της πάθησής τους».

Στην πραγματικότητα είναι ένα κάλεσμα αισιοδοξίας προς τους πάσχοντες. «Επειδή ο διαβήτης είναι χρόνιο νόσημα, η φροντίδα του ανατίθεται όχι μόνο στον θεραπευτή αλλά και στον ασθενή» λέει η κ. Μπενρουμπή. «Με την πάροδο του χρόνου ο ασθενής καλείται να επωμισθεί το μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας της υγείας του και να παίρνει αποφάσεις, μια και είναι αυτός που σε καθημερινή βάση έρχεται αντιμέτωπος με σωρεία προβλημάτων που χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση. Αναγκαία προϋπόθεση για την αυτοδιαχείριση του διαβήτη, είναι η εκπαίδευση στην αντιμετώπισή του».

Όπως αναφέρει η Παγκόσμια Οργάνωση για τον Διαβήτη (IDF), η εκπαίδευση πρέπει να αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των ασθενών. «Οι ασθενείς πρέπει να νιώσουν ότι έχουν τη δύναμη να κατευθύνουν τα πράγματα που αφορούν την υγεία τους» υπογραμμίζει η κ. Μπενρουμπή.

Σήμερα υπάρχει καταιγισμός πληροφόρησης σχετικά με τα νέα επιτεύγματα στον χώρο της Ιατρικής. Επίσης, η τεχνολογία παρέχει στους ασθενείς με διαβήτη τη δυνατότητα να ελέγχουν με ακρίβεια και ευκολία το σάκχαρο του αίματος οποιαδήποτε ώρα του 24ωρου. Επιπλέον, τους δίνει τη δυνατότητα να κάνουν την ινσουλίνη τους με διακριτικούς τρόπους, χωρίς να χρησιμοποιούν τις κλασικές σύριγγες. Υπάρχει, ακόμα, μεγαλύτερη ευκολία πρόσβασης σε εξειδικευμένα κέντρα σε σχέση με παλαιότερες εποχές.

«Παρ' όλα αυτά, ο αριθμός όσων έχουν διαβήτη που δεν να είναι καλά ρυθμισμένος _ ή που δεν ξέρουν καν ότι έχουν διαβήτη _ είναι πάρα πολύ μεγάλος» τονίζει η κ. Μπενρουμπή. «Πάνω από τους μισούς ασθενείς δεν ρυθμίζουν καλά τον διαβήτη τους. Όσοι πάσχουν από διαβήτη, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν αρκεί η επίσκεψη στον γιατρό τους κάθε 4-5 μήνες (και αυτό στην καλύτερη των περιπτώσεων) για να έχουν ρυθμισμένο το σάκχαρο, το βάρος τους ή την αρτηριακή τους πίεση. Μόνο εάν πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και αναλάβουν τη φροντίδα του εαυτού τους σε καθημερινή βάση θα καταφέρουν να μειώσουν στο ελάχιστο τον κίνδυνο των επιπλοκών».

«Οι πάσχοντες από διαβήτη _ μεμονωμένα ή μέσω συλλόγων _ πρέπει να διεκδικήσουν το δικαίωμα σε μια ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση του προβλήματος» λέει η κ. Μπενρουμπή. «Μια τέτοια προσέγγιση προϋποθέτει την ύπαρξη σε κάθε διαβητολογικό ιατρείο, εκτός βεβαίως των γιατρών, επισκέπτριας υγείας με εξειδίκευση στον διαβήτη, διαιτολόγου και ψυχολόγου για την υποστήριξη των νέων που εμφανίζουν διαβήτη, αλλά και της οικογένειάς τους. Τέλος, είναι καιρός να αποκτήσουμε και στη χώρα μας ειδικούς στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν τα πόδια των ασθενών με διαβήτη».

5 «εντολές» για τη ρύθμιση του σακχάρου

1. Καθημερινή μέτρηση, άλλοτε νηστικοί το πρωί, άλλοτε 2 ώρες μετά το γεύμα. Όσοι κάνουν ινσουλίνη, θα πρέπει να μετρούν συχνότερα, ανάλογα και με τον αριθμό των ενέσεων.

2. Διακοπή του καπνίσματος.

3. Υπολογισμός της ποσότητας των θερμίδων σε κάθε γεύμα και κατανομή των γευμάτων σε 3-4 μέσα στο 24ωρο.

4. Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης

5. Περπάτημα ή κάποια άλλη άσκηση (ανάλογα με τις δυνατότητες του καθενός), τουλάχιστον 4-5 φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον μισή ώρα.

Η εξάπλωση του διαβήτη

Στον κόσμο

1985 30 εκατ. άνθρωποι διαγνώστηκαν με διαβήτη

1995 150 εκατ. διαγνώστηκαν με διαβήτη

2009 Πάνω από 250 εκατ. άνθρωποι διαγνώστηκαν με διαβήτη

2025 380 εκατ. άνθρωποι με διαβήτη (πρόβλεψη)

Στην Ευρώπη

2000 33,3 εκατ. άνθρωποι με διαβήτη

2030 48 εκατ. άνθρωποι με διαβήτη (πρόβλεψη)

Στην Ελλάδα

14% των ανδρών και 19% των γυναικών έχουν διαβήτη

2002: 700.000 άνδρες και γυναίκες

2009: 1.000.000 άνδρες και γυναίκες

Πηγή: Διεθνής Ομοσπονδία για τον Διαβήτη (ΙDF), Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Eλληνική Διαβητολογική Εταιρεία

Τα συμπτώματα

Συχνοουρία, πολυουρία

Πολυδιψία

Απώλεια βάρους

Αδυναμία, καταβολή

Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης

Τάση για έμετο και πόνος στο στομάχι (συμπτώματα που συχνά συγχέονται με τον ιό της γρίπης)

Μούδιασμα στα άνω ή κάτω άκρα

Διάφορα συμπτώματα, όπως διαταραχές στην όραση, συχνές λοιμώξεις ή αργή επούλωση των τραυμάτων
Οι παράγοντες κινδύνου

Παχυσαρκία ή υπερβολικό βάρος (Δείκτης Μάζας Σώματος πάνω από 25-30)

Έλλειψη άσκησης

Προηγούμενο ιστορικό μη ανεκτικότητας στη γλυκόζη (προδιαβήτης)

Κακή διατροφή

Προχωρημένη ηλικία (Πάνω από 65)

Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη

Ιστορικό διαβήτη κυήσεως

ΙNFO

www.ede.gr
www.idf.org
www.hndc.gr
ΝΕΑ
Από:Fon-vag-vel