Σάββατο 26 Απριλίου 2014

Η ιστορία του ονόματος “Κολοκοτρώνης – Τζ(σ)εργίνης”


γράφει ο Δημήτρης Σταθακόπουλος. Δρα κοινωνιολογίας της ιστορίας και πολιτισμού (οθωμανικής περιόδου) Παντείου Πανεπιστημίου, δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω –Μουσικολόγου

Για το πώς προέκυψε το “Κολοκοτρώνης” αναφέρει ο ίδιος ο Γέρος του Μοριά: 
“… ένα Αρβανίτης είπε βρε τι Μπεθυκούρας είναι αυτός. Δηλαδή, πόσο ο κώλος του είναι σαν κοτρόνι, και ετζι του έμεινε το όνομα Κολοκοτρώνης…”  Όμως ο Γέρος του Μοριά, δεν μας λέει τι σήμαινε ( σημαίνει ) τα αρχικό επώνυμο της γενιάς του “Τζ(σ)εργίνης”....



Άξιο προσοχής είναι, επίσης,  το σημείο που ο Κολοκοτρώνης  έδειρε τον Φιλήμονα, Γραμματέα του Δ.Υψηλάντη και ιστορικό
(απόσπασμα της μελέτης)
…Τα ονόματα και τα επώνυμα , συνήθως δεν είναι δηλωτικά εθνικής καταγωγής , αλλά συχνότερα δηλωτικά ιδιότητας, επαγγέλματος, πατρωνυμικά, μητρωνυμικά , παρατσούκλια κ.λ.π σε ποικίλες γλώσσες που ομιλούντο σε «αυτοκρατορικούς μικτούς πολύγλωσσους πληθυσμούς», όπως των Βυζαντινών και Οθωμανών σε σημείο που κάποιος θα μπορούσε να ονομαστεί Σαρρής (sarı = κίτρινος ή ξανθός στα Τούρκικα )  χωρίς όμως να είναι Τουρκικής καταγωγής. 
Για το πώς δινόντουσαν τα  ονόματα/ παρατσούκλια , μας πληροφορεί ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης με την αφήγησή του. Επειδή ο πρόγονός του είχε «κώλο σαν κοτρόνι» ( sic) , που στ’ αρβανίτικα είναι «μπύθ = κώλος» και «γκούρ=κοτρόνι», ονομάστηκε Μπυθέγκουρας και Ελληνικά Κολοκοτρώνης / «Κωλοκοτρόνης» . Άλλο παρατσούκλι προγόνου του ήταν το Μπότζικας, γιατί όπως λέει ο Γέρος του Μοριά, αυτός ήταν μικρόσωμος και μαυριδερός και προσομοίαζε στο λεγόμενο φυτό Μποτσ(ζ)ίκι  ( σκιλλοκρεμύδα ) που κρεμάμε στις πόρτες για γούρι την Πρωτοχρονιά.

Όμως ο Γέρος του Μοριά, δεν μας λέει τι σήμαινε (σημαίνει ) τα αρχικό επώνυμο της γενιάς του Τζ(σ)εργίνης .
Έψαξα «τα οικογενειακά μας ονόματα» του Μ.Τριανταφυλλίδη   ( Θεσ/νίκη 1982 ) και την εισαγωγή στην  Ελληνική ονοματολογία του Χαρ. Συμεωνίδη ( Θεσ/νίκη 1992 ) και δεν βρήκα καμία αναφορά .
Άρχισα μετά να κοιτάζω λεξικά διαφόρων γλωσσών  και μάλλον μπερδεύτηκα περισσότερο με τις πιθανές  προελεύσεις του ονόματος, παρά διαφωτίστηκα. Σε κάθε περίπτωση, παρακάτω θα παρουσιάσω όλες τις πιθανές εκδοχές όπως τις βρήκα , χωρίς να σημαίνει ότι κάποια από αυτές είναι η σωστή:
Cer –ginis / Τζεργκίνης = Μαυριδερός- Γιάννης, στ’ αρβανίτικα του Μοριά, αλλά ομοηχεί το πρώτο συνθετικό και με το «μαύρος» στα σλάβικα 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

...ό,τι έχετε ευχαρίστηση..