Βαρετά μνημόσυνα ηρώων…

γράφει ο Μανώλης Δημελλάς

“Πατέρα, υπέγραψε πια, δώσε μου την άδεια, θέλω τόσο να καταταγώ στο στρατό και να πολεμήσω…πέρασα προχθές από το Σύνταγμα και συνάντησα τυχαία το Παναγιώτη, πως έλαμπε έτσι! 
Σαν να πέταγε μέσα στη στολή του αεροπόρου, μα δεν έχουν άδικο, όλοι μιλούν, δεν σταματούν τα παινέματα για κείνον, θέλω τόσο να μοιάσω σε έναν ήρωα…”.....

Ο πόλεμος βρήκε τον Γιώργη λίγο πριν την ενηλικίωση, προσπάθησε μάταια, για να φορέσει το χακί. Ποιός γονιός δεν τρέμει δεν πονά, για το παιδί του.
Ιστορίες, που τις κουκούλωσε ο χρόνος, τις σκέπασε στην αρχή ελαφριά και στο τέλος τις παράχωσε βαθιά μέσα στο χώμα.

Ο σπουδαίος αεροπόρος, της ιστορίας μας, είναι ο πιλότος Παναγιώτης Ορφανίδης, που έφτασε να δηλώσει τη γέννηση του, έναν χρόνο νωρίτερα, το 1908 αντί το 1909. Το ψέμα ήταν για να γραφτεί, κρυφά από τους γονείς του, στη σχολή αεροπορίας, στη Θεσσαλονίκη το 1926.
Τέτοιο άσβεστο πάθος για τους ουρανούς και αγάπη για τη πατρίδα, είχε ο Παναγιώτης, που με την έναρξη του πολέμου, ζητά να αγωνιστεί στη πρώτη γραμμή και σε μια αληθινά μάχιμη μονάδα.
Μετατίθεται και υπηρετεί στα ολοκαίνουρια, εγγλέζικα ελαφριά βομβαρδιαστικά, bristol blenheim, με διοικητή τον Χαράλαμπο Ποταμιάνο.
Τα νήματα της ζωής των τριών ανδρών δεν μπλέκονται πουθενά. Κανένας δεν φαίνεται να παρεμβαίνει στη διαδρομή του άλλου.

Να που όσο βγάζεις τη σκουριά του χρόνου, βρίσκεις εκείνες τις μικρές, αόρατες συγγένειες, που μας δένουν, όλους μαζί, στο ίδιο, μεσιανό κατάρτι.
Στο δικινητήριο βομβαρδιστικό, που θα απογειωνόταν στις 30/12/1940, από τη Λάρισα, θα καθόταν στο πιλοτήριο ο Ποταμιάνος. Τελευταία στιγμή άλλαξαν τα σχέδια και κάθισε ο Παναγιώτης Ορφανίδης, μαζί με τους Μιχάλη Αναστασάκη και τον Δημήτρη Γκίκα.
Το αεροπλάνο έπεσε λίγο μετά την απογείωση του, με τραγικό αποτέλεσμα να εκραγούν οι βόμβες που μετέφερε. Ο πιλότος και το πλήρωμα σκότωθηκαν επι τόπου.

Από την άλλη ο Γιώργος Γεργατσούλης, που έστειλε γράμμα στον πατέρα του,  ποτέ δεν κατάφερε να κερδίσει την έγκριση του, για να καταταγεί εθελοντής στο στρατό. Το γράμμα έφτασε στα χέρια του πατέρα μαζί με τα κακά μαντάτα, για το θάνατο του πιλότου.

Και εδώ η τύχη ξημερώθηκε αλλού, ο Γιώργος μπορεί να  γλύτωσε από τις σφαίρες, αλλά τελικά σκοτώθηκε το 1944, όταν το πλοιάριο που επέβαινε και μετέφερε το προσωπικό στο ναύσταθμο, στη Σαλαμίνα, έπεσε κατά λάθος, σε μια από τις διάσπαρτες νάρκες, που στο λιμάνι του Πειραιά, έμοιαζαν τότε με σωρό, από μισοκοιμισμένες τσούχτρες.
Στα βιβλία της αεροπορίας μνημονεύονται οι νεκροί αεροπόροι, ενώ οι συγγενείς θυμούνται το χαμένο συγγενή τους που στέκει μέσα στις ξεθωρισμένες κορνίζες.

Σε κάθε Ελληνική οικογένεια κρύβεται και μια ιστορία πολέμου,
τέτοιες μέρες του Οκτώβρη σε κάθε χασομέρι, συναντάς και έναν κρυμμένο ήρωα ή μια ιστορία αδικίας, από εκείνες που και να ξεθάψεις, θα πέσεις σε σκοροφαγωμένα κόκκαλα.
Πάνε εβδομηντατρία χρόνια από τότε, με τις γιορτές πια ξεβαμμένες και άχρωμες, ενώ οι ήρωες-αγάλματα, μοιάζουν τόσο ξένοι και στέκουν σαν απορημένοι.
Δεν ξέρω αν η ιστορία του πιλότου Ορφανίδη είναι γνωστή, αν υπάρχει κόσμος, που όταν πέφτει σε κάποιον συνονόματο μνημονεύει τον αεροπόρο ήρωα.

Πάντως ο πιο ξενύχτης δρόμος της Ρόδου, έχει το όνομα του, είναι η οδός Ορφανίδου στο Νιοχώρι, εκεί που τα φασαριόζικα μπαράκια και τα κλάμπ, κλείνουν μετά την ανατολή του ήλιου.
Μονάχα οι ταμπέλες απέμειναν κι αυτές σαν να παραπλανούν, σαν να βγάζουν σε λάθος δρόμους.

Πηγή