Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

...Η ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ...




Λαέ μου περιούσιε, λαέ μου κουρελή,
Για τη χαρά σου θλίβομαι, το κέφι σου με πνίγει,
Αλλοτε πλήρωνες φθηνά για να γλεντούν πολλοί,
Τώρα πληρώνης ακριβά για να γλεντούν ολίγοι.

Γ. Σουρής


 Στα  πρώτα χρόνια της νέας πρωτεύουσας, χοροί μεταμφιεσμένων οργανώνονταν από ξένους αστούς που ήταν εγκατεστημένοι σ’ αυτή ενώ και η παλιά αριστοκρατία της Αθήνας διοργάνωνε εσπερίδες. Τα τοπικά εορταστικά έθιμα, όπως είχαν επιβιώσει στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, διατηρήθηκαν και αναμίχθηκαν με διάφορα ευρωπαϊκά.
Η συνοικία της Πλάκας, μια από τις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές εκείνη την εποχή αφού η πόλη οργανωνόταν κυρίως γύρω από την Ακρόπολη, ζούσε τον θόρυβο των σχετικών εκδηλώσεων των κατοίκων της. Μασκαρεμένοι ή μη οι Αθηναίοι, γύριζαν στους δρόμους και πετούσαν στα ανοικτά παράθυρα και τους εξώστες φασόλια, ρύζι, καλαμπόκι, κουκιά και άλλα όσπρια, όπως όριζε το έθιμο -δεν είχαν ακόμη εισαχθεί σερπαντίνες και κομφετί.
Στα μικρά χαμίνια που ακολουθούσαν τις πομπές έριχναν ζαχαρωτά με πιπέρι που προκαλούσε μορφασμούς στους μικρούς και γέλιο στους μεγάλους.

Τον Ιανουάριο του 1887, στο Δημαρχείο της Αθήνας, λόγιοι και δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες και διανοούμενοι συγκεντρώθηκαν σε μια προσπάθεια να δοθεί ευρωπαϊκό χρώμα στην αθηναϊκή αποκριά και να προσφερθεί η έξυπνη παρωδία αντί της χονδροειδούς σάτιρας και καλλιτεχνικός συμβολισμός εκεί όπου κυριαρχούσε η χυδαία διακωμώδηση. Ορίσθηκαν βραβεία για τις περισσότερο επιτυχημένες μεταμφιέσεις, αλληγορικές παραστάσεις και την λαμπρότερη διακόσμηση εξωτερικού κτιρίου καθώς και ελλανόδικος επιτροπή.
Στη σχετική προκήρυξη του ομιτάτου, της επιτροπής που είχε την ευθύνη της οργάνωσης διευκρινιζόταν ότι δεν θα λαμβάνονταν υπόψιν μεταμφιέσεις «αντικείμεναι εις την ευπρέπειαν και ευκοσμίαν ή σκοπούσαι την υβριστικήν παρώδησιν πολιτικών προσώπων ή άλλων ωρισμένων πολιτών».

  Ο Θ. Βελλιανίτης, μέλος της οργανωτικής επιτροπής, του ομιτάτου του καρναβαλιού του 1889, οπότε έκανε την πρώτη του επίσημη εμφάνιση και ο καρνάβαλος, έγραφε : «…Η Αθηναϊκή αποκριά μέχρι του 1889 ευρίσκετο σε μεγάλη ξεπεσούρα. Απεφασίσαμεν λοιπόν τότε μερικοί νέοι δημοσιογράφοι και έμποροι, να συστήσωμεν αποκριάτικες παρελάσεις, όπως εγίνοντο εις την Βενετίαν, την Ρώμην και την Νίκαιαν. Την τελευταίαν Κυριακή της Αποκριάς έγιναν αι παρελάσεις των μεγαλοπρεπών αρμάτων με τις μασκαράτες. Αι Αθήναι δεν είχαν παραστή ουδέποτε εις παρόμοιον θέαμα… Αι Αθήναι και ο Πειραιεύς είχαν από της μεσημβρίας τεθή εις κίνησιν. Αι συνοικίαι είχαν ερημωθή και ούτε η κουτσή Μαρία έμεινε στο σπίτι της…».

Φαίνεται όμως ότι ο εξευρωπαϊσμένος αυτός τρόπος εορτασμού δεν γινόταν αποδεκτός από το σύνολο του αθηναϊκού κοινού και κάποιοι υπεραμύνονταν της παλιάς Αποκριάς που ήταν «…αληθινή διασκέδασις, είχε ντόπιο χρώμα, δικά της τραγούδια … υπήρχε το μεγάλο γέλιο, το ξέσπασμα, το πνεύμα και η ντόπια σάτιρα, και προ παντός η ποικιλία και η αληθινή διασκέδασις του λαού…»...


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

...ό,τι έχετε ευχαρίστηση..