Κατάληψη πάντα και παντού

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ; http://www.ideotopos.gr/

Από τον Δημήτρη Λιούρδη 

Η πρώτη κατάληψη σε πανεπιστημιακό ίδρυμα στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1897, όταν φοιτητές κατέλαβαν το κεντρικό κτίριο του πανεπιστημίου διαμαρτυρόμενοι για την αντιμετώπιση της πρυτανείας απέναντι στα αιτήματά τους. Η κατάληψη διήρκησε τρεις ημέρες απασχολώντας την κοινή γνώμη και τον ίδιο τον πρωθυπουργό, για την καταστολή της, δε, χρησιμοποιήθηκαν στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του φημισμένου Μπαϊρακτάρη. .....

Εκείνη την εποχή αυτός ο τρόπος διαμαρτυρίας ήταν πρωτόγνωρος για την ελληνική κοινωνία. Από τότε, όμως, τα πράγματα άλλαξαν κατά πολύ στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Κατά την Μεταπολίτευση το φαινόμενο των καταλήψεων απέκτησε πολύ μεγαλύτερη συχνότητα όχι απαραίτητα γιατί ανέκυψαν περισσότεροι και σημαντικότεροι λόγοι αλλά γιατί απλά κάθε διαμαρτυρία είχε ως μέσο έκφρασης την κατάληψη.

Σήμερα, το σκηνικό έχει διαμορφωθεί ως εξής: γενικές συνελεύσεις με περιορισμένο κόσμο, παθιασμένοι μονόλογοι που καταλήγουν στην κλασσική παντός καιρού, πρόταση για κατάληψη, κλειστές σχολές και αρκετές μέρες διακοπών. Με κλειστή τη σχολή, όλοι φαίνεται να βολεύονται. Οι καθηγητές βρίσκουν χρόνο να ασχοληθούν με τις δουλειές του γραφείου, ενώ οι φοιτητές, ενδόμυχα, χαίρονται που τους δίνεται η δυνατότητα να συνεχίσουν τις διακοπές τους, απενεχοποιημένοι πια για την απουσία τους από τα φοιτητικά έδρανα. Αποτέλεσμα είναι να παραμένουν στον άδειο πανεπιστημιακό χώρο 10 – 20 άτομα, τα οποία κάποιες φορές στο όνομα του ασύλου, απαγορεύουν ακόμα και στους ίδιους καθηγητές την είσοδο. Πραγματικά, πρακτικό λόγο σε αυτό το πανηγύρι δε δύναμαι να βρω.

Αντίθετα ο κίνδυνος σε αυτά τα φαινόμενα είναι μεγάλος και ορατός. Ένα από τα σημαντικότερα μέσα πάλης των φοιτητών κινδυνεύει να χάσει τη δυναμική του, αν δεν την έχει χάσει ήδη, και να συμπαρασύρει όλους τους φοιτητικούς θεσμούς μαζί του, καθώς η αξιοπιστία των τελευταίων δέχεται άλλο ένα χτύπημα. Απότοκος αυτού είναι η αύξηση της αδιαφορίας και η απουσία από τα κοινά του μεγαλύτερου μέρους των φοιτητών που αποτελούν την πολυπληθέστερη, ανεξάρτητη και υγιώς σκεπτόμενη μάζα. Όταν, όμως, η εξαίρεση γίνεται κανόνας τότε παύει να δημιουργεί εντύπωση. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει με τις καταλήψεις και αυτό εξηγεί την απουσία αναφορών στον Τύπο σχετικά με τα αιτήματα των καταληψιών στα εκπαιδευτικά ιδρύματα ανά τη χώρα. Φτάνουμε, λοιπόν, στην ουσία του προβληματισμού: μήπως λόγω της υπονόμευσης της κατάληψης, ως μέσου πάλης, από τη συνεχόμενη αυτή πρακτική, παρουσιαστεί το φαινόμενο οι φοιτητές να γυρίσουν την πλάτη σε αυτό το μέσο διαμαρτυρίας ακόμα και όταν προκύψει πραγματική ανάγκη; Εκ των ανωτέρω καθίσταται εμφανές ότι ο λόγος, για τον οποίο μια γενική συνέλευση αποφασίζει να προχωρήσει στο κλείσιμο της σχολής δεν επιτρέπεται να είναι ούτε ήσσονος σημασίας ούτε αόριστος. Πρέπει να είναι συγκεκριμένος και εξαιρετικός. Μόνο σε έκτακτες καταστάσεις δικαιολογείται η φοιτητική κοινότητα (βασικό πρόβλημα είναι ότι με βάση το σύστημα που επικρατεί στη γενική συνέλευση, δε μιλάμε για φοιτητική κοινότητα αλλά δυστυχώς για παρατάξεις) να αναλαμβάνει την ευθύνη μιας τέτοιας απόφασης. Όλα, αυτά, βέβαια είναι άνευ σημασίας χωρίς το στοιχείο της μαζικότητας. Χωρίς αυτό, οποιαδήποτε κατάληψη είναι καταδικασμένη σε αποτυχία και σε αφάνεια.

Ασχετα με το αν συμφωνώ ή διαφωνώ με τον τρόπο που πραγματοποιούνται οι γενικές συνελεύσεις του φοιτητικού συλλόγου, και κατ’ επέκταση και με τις αποφάσεις αυτών, θεωρώ χρήσιμο να προτείνω, στην περίπτωση μιας νέας κατάληψης, ένα διαφορετικό τρόπο οργάνωσης, πιο λειτουργικό. Αντί να νεκρώνει η σχολή, θα ήταν πολύ καλύτερο οι ίδιοι οι φοιτητές και οι παρατάξεις να πάρουν την πρωτοβουλία να διοργανώσουν εποικοδομητικές δραστηριότητες όπως διαλέξεις, συναυλίες, παραστάσεις κ.α. Λίγη φαντασία ως προς τον τρόπο διαμαρτυρίας δε βλάπτει. Αν τουλάχιστον δεν μπορούμε να αποφύγουμε το φαινόμενο των συχνών καταλήψεων ας προσπαθήσουμε να το κάνουμε να λειτουργήσει περισσότερο υπέρ μας.

! Ο Δημήτρης Λιούρδης είναι φοιτητής της Νομικής.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό vice versa.

www.ideotopos.g